162 rocznica bitwy pod Mężeninem
162 rocznica bitwy pod Mężeninem
25 stycznia, w godzinach rannych 200-osobowy oddział powstańczy, złożony z młodzieży szlachty zagonowej, dowodzony przez Józefa Szepietowskiego i Władysława Wilkoszewskiego, chcąc się połączyć z oddziałami „Zameczka” zaatakował załogę w Mężeninie. Załoga rosyjska została wzmocniona kozakami zbiegłymi z Wysokiego Mazowieckiego oraz oddziałem mjr. Felknera, który zatrzymał tu swoje wojsko w drodze do Łomży. Po dwugodzinnej walce odparto powstańców, przy dużych stratach obu walczących stron. Powstańców zginęło około 50, wliczając rannych dobijanych przez Rosjan. Zginął ugodzony kulą dowódca Józef Szepietowski, oraz znany ze swej działalności w organizacji przedpowstańczej 40-letni Jan Rzędzian. Wilkoszewski, który odznaczył się w tej bitwie, został ranny, co wyłączyło go, na krótko zresztą, z walki. Ranny w głowę został również późniejszy autor pamiętników tego okresu S.M., piszący pod pseudonimem „Stanisław de Biasco Fanti”. Straty rosyjskie były także duże, co potwierdza zaciętość walki. Około 20 rannych przywieziono do szpitala wojskowego w Łomży, w tym 3 oficerów, z których Niepokojczycki i drugi, nieznany, zmarli wkrótce, mimo opieki lekarskiej. Bitwa o Mężenin była jedną z najzaciętszych i najgłośniejszych walk styczniowych w Łomżyńskiem, odnotowaną w Aktach Komitetu Centralnego: „Łomżyńskie wystąpiło licznie… Bito się nader walecznie pod Mężeninem i Surażem. Materiał doskonały, odwaga wielka”. Oddział powstańczy po bitwie pod Mężeninem poszedł w rozsypkę, a kilkudziesięciu powstańców prawdopodobnie przedostało się do Prus Wschodnich. Wśród zabitych i rannych wielu było z gminy Stelmachowo. Niektórzy ranni zostali potem zmuszeni do składania zeznań przed władzami rosyjskimi.”
[PWN, Warszawa 1987]
Hołd Powstańcom Styczniowym oddali Wójt Gminy Rutki Dariusz Sławomir Modzelewski wraz z pracownikami Urzędu Gminy i jednostek organizacyjnych Gminy Rutki zapalając znicze pod pomnikami upamiętniającymi wydarzenia z 1863 roku znajdującymi się w Mężeninie oraz na cmentarzu parafialnym w Rutkach - Kossakach.
